ขอเชิญติดตามความรู้งานด้านแม่พิมพ์ จากวารสารแม่พิมพ์(Mould & Die Journal)ของสมาคมอุตสาหกรรมแม่พิมพ์ไทย(Thai Tool and Die Industry Association : TDIA, タイ金型工業会) ฉบับล่าสุดที่เพิ่งอัปโหลดขึ้นสู่เว็บไซต์สมาคมฯวันนี้ คือฉบับที่ 3 กรกฎาคม-กันยายน พ.ศ. 2561(ออกช้ากว่าเดือน-ปีที่ระบุ) ตามลิงก์ต่อไปนี้
https://www.tdia.or.th/wp-content/uploads/2018/11/No.3-61.pdf ซึ่งในเล่มนี้มีบทความที่ผมเขียนอยู่ 2 เรื่องในคอลัมน์ “การเพิ่มประสิทธิภาพและพัฒนางานด้านแม่พิมพ์(Productivity Improvement in Mold & Die Operations, 金型作業における生産性向)” กับคอลัมน์ “พูดจาภาษา(ญี่ปุ่น)แม่พิมพ์(面白い金型関連用の日本語, Talk KANAGATA)” คือ ตอน “แม่พิมพ์ปั๊มแบบเปลี่ยน-ติดตั้งเร็ว{Quick Die Change type dies, QDC プレス金型หรือクイックダイチェンジ(QDC)金型หรือ迅速交換金型, QDC ぷれすかながたหรือくいっくだいちぇんじ(QDC)かながたหรือじんそくこうかんかながた, คิวดีชี พุเร็ซซุ-คะนะงะตะหรือคุอิค-ดายเจ็นยิ(คิวดีชี)คะนะงะตะหรือยินซคคุโคคังคะนะงะตะ}” กับตอน “สเปกของแม่พิมพ์หรือข้อกำหนดคุณลักษณะต่างๆของแม่พิมพ์(Die/Mold specificationsหรือDie/Mold making specificationsหรือDie/Mold structure specifications, 金型仕様書หรือ金型製作仕様書หรือ 金型構造仕様書, かながたしようしょหรือかながたせいさくしようしょหรือかながたこうぞうしようしょ, คะนะงะตะชิโยโชะหรือคะนะงะตะเซซัคคุชิโยโชะหรือคะนะงะตะโคโซชิโยโชะ)” ตามลำดับ
ขอบคุณครับ
นายอำนาจ แก้วสามัคคี
จากหนังสือ 図解入門現場で役立つ板金加工の基本と実技 小渡邦昭 ได้ให้ข้อมูลไว้ดังนี้ 金型は「きんがた」と読まれるように一般的な用語ではありません。金型は、身近な事例の「鯛焼き」でたとえられるように、材料を金型と呼ばれる道具に挿入して、機械の発生する力を加え、必要な形状を大量につくり続けることができる道具です。
https://www.tdia.or.th/wp-content/uploads/journal/Mould&Die-57-1.pdf
ซึ่งในเล่มนี้มีบทความที่ผมเขียนในคอลัมน์ “พูดจาภาษา(ญี่ปุ่น)แม่พิมพ์(面白い金型関連用の日本語, Talk KANAGATA)(ซึ่งแต่เดิมผมตั้งใจใช้ชื่อคอลัมน์เป็นภาษาอังกฤษว่า “An interesting Japanese mold and die relation” แต่อย่างไรก็ตามเพื่อให้เป็นที่น่าสนใจมากยิ่งขึ้นทางบรรณาธิการบริหาร รศ.ดร. วารุณี เปรมานนท์ ผู้ที่ได้ติดต่อทาบทามให้ผมเขียนในคอลัมน์นี้ จึงได้กรุณาตั้งชื่อคอลัมน์เป็นภาษาอังกฤษว่า “Talk KANAGATA” แทน) คือตอนอันดาคัตโตะหรืออันดะคัตโตะ(アンダーカット หรือ アンダカット)ตอนที่1 ในกรณีที่มีความหมายที่ไม่เกี่ยวข้องกับด้านแม่พิมพ์โดยตรง
สำหรับคำว่า “อันดาคัตโตะหรืออันดะคัตโตะ” ในภาษาไทยแล้วอาจจะแปลได้ว่า ส่วนหลบ, หลบ, ส่วนเว้า, เว้า หรืออาจใช้ทับศัพท์ตามภาษาอังกฤษ(Undercut)เป็น “อันเดอร์คัต” และนอกจากนี้ในงานแม่พิมพ์บางกลุ่มก็หมายถึง ส่วนนูน, นูน ด้วยก็มี ซึ่งจะได้เขียนในตอนต่อๆไป(และถ้าจะสื่อสารว่า คำว่า “อันดาคัตโตะ” ในภาษาไทยเรียกว่า “ส่วนเว้า” ด้วยภาษาญี่ปุ่นอาจกล่าวได้ว่า “アンダーカット” は タイ語で「スワン ワウ」と言います。ซึ่งอ่านออกเสียงได้เป็น “ อันดาคัตโตะ ”วะ ไทโงะเดะ “ส่วนเว้า”โตะ อีมัซซุ ) และอาจแทนที่ “ส่วนเว้า=スワン ワウ” ด้วยอีก 3 ความหมายคือ เว้า=ワウ, ส่วนหลบ=スワン ロップ และ หลบ=ロップ ในกรณีเลือกคำแปลที่แตกต่างกันไป) แต่ถ้าหากเข้าใจกันทั้งสองฝ่ายในการสื่อสารแล้ว การใช้คำทับศัพท์ภาษาญี่ปุ่น(ตามคำศัพท์ภาษาอังกฤษ “Undercut”)ว่า “อันดาคัตโตะหรืออันดะคัตโตะ” ก็จะครอบคลุมความหมายในภาษาไทยทั้งหมดได้
และมีคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องแล้วนำมาใช้ในการอธิบายในตอนนี้ คือ
แฟชั่นทรงผมที่เรียกว่า “อันดาคัตโตะ(アンダーカット)” หรือโดยปรกติจะเรียกว่า “ไซด์คัตโตะ(サイドカット)” ซึ่งจะเป็นการตัดให้ผมส่วนที่อยู่ด้านข้างศีรษะหลบต่ำกว่าส่วนอื่นๆ และ“อันดะคัตโตะ(アンダカット)” ของแหวนลูกสูบแหวนลำดับที่ 2(Second Ring, セカンドリング, せかんどりんぐ, เซะคันโดะริงงุ)
เส้นโค้งของส่วนหลบ ส่วนเว้า “คิริซะเงะเคียคุเซ็น(切下げ曲線, きりさげきょくせん)” ที่อยู่บริเวณด้านล่างส่วนฟันของเฟืองเกียร์ที่ขบกันอยู่ และส่วน “อันดาคัตโตะ” ของดอกสว่านคาร์ไบด์ที่ใช้สำหรับเจาะแผ่นวงจรอิเล็กทรอนิกส์
ในกรณีเฟืองเกียร์นอกจากการเขียนทับศัพท์เป็น “อันดาคัตโตะ(アンダーカット)” แล้ว ภาษาญี่ปุ่นก็ยังมีคำศัพท์เฉพาะอีกคำหนึ่งคือ “คิริซะเงะ(切下げ, きりさげ)”
ตัวนำชิ้นงานออกจากแม่พิมพ์แบบรางปีกกว้างด้วยกลไกเฟืองแร็ก-พิเนียน(Rack and Pinion Type Shovel Unloader, ラック∙ピニオン式ショベルアンローダー, らっく•ぴにおんしきしょべるあんろーだー, รัคคุ-พินิอนชิคิ โชะเบะรุ อันโรดา)
ชิ้นงานซึ่งมีส่วนที่มีลักษณะเป็น “อันดาคัตโตะ” ทั้งชิ้นส่วนของแม่พิมพ์กับชิ้นส่วนใบพัดกังหันของเครื่องยนต์อากาศยาน(Turbine Blade, タービンブレード, たーびんぶれーど, ทาบิน-บุเรโดะ)
โลหะพื้น(Base MetalหรือParent Material, 母材, ぼざい, โบะไซ)
โลหะหรือลวดเติมแนวเชื่อม(Filler Metal, 溶加材หรือ埋め金, ようかざいหรือうめがね, โยคะไซหรืออุเมะงะเนะ)
ข้อบกพร่องแบบ “อันดาคัตโตะ” ที่มองตามแนวหน้าตัดขวางของแนวเชื่อมประสานระหว่างชิ้นงานหรือโลหะพื้นทั้งสองด้าน แล้วทำให้ความแข็งแรงของแนวเชื่อมอ่อนแอลง
การเชื่อมด้วยลวดหุ้มฟลักซ์โดยการอาร์คด้วยไฟฟ้า(Shield Metal Arc Welding : SMAW , 被覆アーク溶接, ひふくあーくようせつ, ฮิฟุคุอาคโยเซ็ทซึ) หรือการเชื่อมแบบติก(Tungsten Inert Gas : TIG, ティグ溶接, てぃぐようせつ, ติกโยเซ็ทซึ)แล้วเกิดปัญหา “อันดาคัตโตะ” ขึ้น
คำว่า “アンダーカット” ในชิ้นส่วนของสกรู ข้อบกพร่องของแนวเชื่อมและส่วนเว้า-หลบของฟันเฟืองเกียร์นั้นถือเป็นคำศัพท์ตามมาตรฐานอุตสาหกรรมประเทศญี่ปุ่น(Japanese Industrial Standard : JIS, JIS規格用語หรือ日本工業規格用語, JISきかくようごหรือジスきかくようご หรือ にほんこうぎょうきかくようご, ยิซคิคัคุโยโงะหรือนิฮงโคเงียวคิคัคุโยโงะ)
การใช้งานโดยไม่เกี่ยวข้องใดๆเลยกับแม่พิมพ์ เช่น วิธีการเสิร์ฟลูกอย่างหนึ่งแบบ “อันดาคัตโตะ” (Undercut ServiceหรือUndercut Serve, アンダーカットサービスหรือアンダーカットサーブ, อันดาคัตโตะซาบิซ หรือ อันดาคัตโตะซาบุ)ในการเล่นซอฟท์เทนนิส(Soft Tennis , ソフトテニス, ซฟโตะเทะนิซ) ใช้เป็นคำศัพท์ที่ใช้งานในด้านทันตกรรม ใช้เรียกส่วนหลบด้านล่างของประตูสำหรับถ่ายเทอากาศตลอดเวลาของห้องนั้นๆ ส่วน “อันดาคัตโตะ” ของแองเคอร์โบลต์หรือโบลต์หัวสมอ(Anchor Bolt, アンカーボルト, อังคา โบะรุโตะ) และส่วนเว้าที่เกิดจากกระบวนการกัดกรดทางเคมีที่กัดส่วนด้านข้างของชิ้นงาน(Side EtchingหรือUndercut, サイドエッチ หรือ アンダーカット, ไซด์เอ็จจิหรืออันดาคัตโตะ)