เชิญอ่านความรู้งานด้านแม่พิมพ์ จากวารสารแม่พิมพ์(Mould & Die Journal)ของสมาคมอุตสาหกรรมแม่พิมพ์ไทย(Thai Tool and Die Industry Association : TDIA, タイ金型工業会) ปีที่ 26 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2557 ตามลิงก์ต่อไปนี้
https://www.tdia.or.th/wp-content/uploads/journal/Mould&Die-Book-2.pdf ซึ่งในเล่มนี้มีบทความที่ผมเขียนในคอลัมน์ “พูดจาภาษา(ญี่ปุ่น)แม่พิมพ์(面白い金型関連用の日本語, Talk KANAGATA)ตอน อันดาคัตโตะหรืออันดะคัตโตะ(アンダーカットหรือアンダカット)ตอนที่2
ในความหมายที่เกี่ยวข้องกับแม่พิมพ์ซึ่งชิ้นงานถูกขึ้นรูปจากวัสดุที่มีสถานะเป็นของไหล ซึ่งตอนนี้ได้เขียนถึงคำว่า อันดาคัตโตะ(アンダーカット)หรือ อันดะคัตโตะ(アンダカット)ที่มีความหมายเกี่ยวข้องกับแม่พิมพ์กลุ่มที่ชิ้นงานถูกขึ้นรูปจากวัสดุที่มีสถานะเป็นของไหลหรือของเหลว แล้วได้รับการหล่อเย็นและหรือเปลี่ยนสถานะเป็นของแข็ง เช่น แม่พิมพ์ฉีดขึ้นรูปพลาสติก(Plastic Injection Mold, プラスチック射出成形金型, ぷらすちっくしゃしゅつせいけいかながた, พุรัซซุจิค-ชยะชุทซึเซเคคะนะงะตะ){ระยะหลังพบว่ามีการเขียนการอ่านออกเสียงภาษาญี่ปุ่นทับศัพท์ให้เสียงใกล้เคียงกับภาษาอังกฤษมายิ่งขึ้นจึงเปลี่ยนหรือเขียนวงเล็บเพิ่มขึ้นจากเดิมที่เขียนเป็น “プラスチック” ให้มาเป็น “プラスチック(プラスティック)”} และแม่พิมพ์หล่อฉีดขึ้นรูปหรือดายแคสต์(Die Casting Moldหรือบางครั้งก็เรียกว่าDie Casting Dieด้วย, ダイカスト用金型 หรือダイキャスト用金型, だいかすとようかながた หรือ だいきゃすとようかながた, ดายคัซโตะโยคะนะงะตะ หรือดายแคซโตะโยคะนะงะตะ)เป็นต้น ซึ่งส่วนนูน(นูน), ส่วนหลบ(หลบ) หรือ ส่วนเว้า(เว้า)ที่อยู่ในชิ้นงานหรือผลิตภัณฑ์ที่ต้องทำการขึ้นรูปด้วยแม่พิมพ์เหล่านี้ ถือเป็นอุปสรรคในการออกแบบ-ผลิตแม่พิมพ์และทำให้ต้นทุนการผลิตแม่พิมพ์สูงขึ้นด้วย ถ้าเป็นไปได้ผู้ออกแบบผลิตภัณฑ์ควรปรึกษาผู้ออกแบบแม่พิมพ์แล้วพิจารณากำจัดส่วนนี้ออกไปหรือทำให้ลดลงมากที่สุดเท่าที่จะทำได้
ในภาษาญี่ปุ่นบางส่วนมีผู้ให้นิยามหรือความหมายของ “อันดาคัตโตะ(アンダーカット)” ไว้ดังนี้
“アンダーカットとは、成形品を金型から取出すとき、そのままの状態では離型できない凸形状や凹形状のことをいいます。そのアンダーカット部にあたる金型の部分を、離型できるように移動させる処理がアンダーカット処理です。アンダーカットが、成形品の外側にあるか内側にあるかで、アンダーカット処理の方法が異なります。” แต่อย่างไรก็ตามเพื่อให้เข้าใจได้ง่ายยิ่งขึ้นสำหรับผู้ที่ไม่ได้อยู่ในสายงานแม่พิมพ์เหล่านี้โดยเฉพาะ ผู้เขียนจึงขออธิบายความหมายเพิ่มเติมให้มากกว่าภาษาญี่ปุ่นด้านบนนี้ของคำว่า “อันดาคัตโตะ(アンダーカット)”หรือเรียกทับศัพท์ตามภาษาอังกฤษว่า “อันเดอร์คัต(Undercut)” ดังนี้คือ ส่วนนูน(นูน) ส่วนหลบ(หลบ)หรือส่วนเว้า(เว้า)ที่อยู่ในชิ้นงานหรือผลิตภัณฑ์ที่จะขึ้นรูปด้วยแม่พิมพ์(ทั้งที่อยู่ด้านในหรือด้านนอกชิ้นงาน) แล้วส่งผลให้ภายหลังการขึ้นรูปแล้วไม่สามารถที่จะปลดหรือนำชิ้นงานที่มีรูปร่าง-รูปทรงนั้นๆเคลื่อนที่ออกจากแม่พิมพ์ได้โดยวิธีธรรมดาทั่วไปในแนวแกนเดียวกันกับทิศทางของการเคลื่อนที่เปิด-ปิดแม่พิมพ์
ซึ่งบางกรณีก็จำเป็นต้องออกแบบแก้ไขแล้วกำจัดรูปทรง-รูปร่างที่เป็น “อันดาคัตโตะ(アンダーカット)” ของผลิตภัณฑ์นั้นให้หมดไปโดยยังคงหน้าที่การทำงานหรือฟังก์ชัน(Function, 機能, きのう, คิโน)ไว้เช่นเดิม(ชิ้นงานบางรูปทรงสามารถทำการจัดวางชิ้นงาน-การกำหนดเส้นแบ่งส่วนหรือเส้นแบ่งผิวใหม่แล้วทำให้ส่วน “อันดาคัตโตะ” ถูกกำจัดไปได้)หรือออกแบบแม่พิมพ์ให้มีกลไกที่เหมาะสมเพื่อช่วยให้สามารถขึ้นรูปชิ้นงานที่มีส่วน “อันดาคัตโตะ(アンダーカット)” ทั้งแบบที่อยู่ภายในและหรือภายนอกชิ้นงานนั้นได้ โดยไม่ทำให้เกิดความเสียหายกับแม่พิมพ์และชิ้นงานด้วย
ในบทความตอนนี้จะมีรูปที่แสดงให้เห็นภาคตัดขวางของแม่พิมพ์ และวัฏจักรการฉีดขึ้นรูปชิ้นงานหรือผลิตภัณฑ์โดยวิธีธรรมดาทั่วไปสำหรับชิ้นงานที่ไม่มีส่วน “อันดาคัตโตะ” โดยเครื่องฉีดแบบแนวตั้ง รูปที่แสดงให้เห็นภาคตัดขวางบางส่วนและทั้งหมดของแม่พิมพ์ และวัฏจักรการฉีดขึ้นรูปชิ้นงานหรือผลิตภัณฑ์โดยวิธีธรรมดาทั่วไปสำหรับชิ้นงานที่ไม่มีส่วน “อันดาคัตโตะ” ในเครื่องฉีดแบบแนวนอน รูปตัวอย่างของชิ้นงานหรือผลิตภัณฑ์ที่มีส่วน “อันดาคัตโตะ(アンダーカット)” ในลักษณะต่างๆกัน ทั้งนี้ทิศทางการเคลื่อนที่เปิดและปิดแม่พิมพ์รวมทั้งการปลดชิ้นงานออกจากชิ้นส่วนแม่พิมพ์ที่เรียกว่า “คอร์”(Core, コア, こあ, โคอะ)แสดงในทิศทางแนวตั้งหรือตามแกน “Y” รูปตัวอย่างการออกแบบแก้ไขชิ้นงาน และหรือเปลี่ยนแปลงแนวเส้นแบ่งส่วน-แบ่งผิว(Parting Line : PL, パーティングライン หรือ分割面 หรือ分割線, ぱーてぃんぐらいんหรือぶんかつめんหรือぶんかつせん, พาติงงุไรน์หรือบุงคัทซึเม็นหรือบุงคัทซึเซ็น)ของแม่พิมพ์ รูปที่แสดงให้เห็นภาคตัดขวางแบบ 3 มิติของตัวอย่างการออกแบบแก้ไขผลิตภัณฑ์ ซึ่งเป็นชิ้นส่วนตัวโครงครอบอุปกรณ์ที่ผลิตด้วยกระบวนการหล่อฉีดขึ้นรูป เพื่อแก้ไขปัญหาและกำจัดอุปสรรคในการออกแบบ-ผลิตแม่พิมพ์ที่เกิดจาก “อันดาคัตโตะ” รูปที่แสดงให้เห็นภาคตัดขวางบางส่วนของการใช้ชิ้นส่วน “สไลด์คอร์” หรือแกนแบบเลื่อนเคลื่อนที่ได้(Slide Core, スライドコア, すらいどこあ, ซุไรด์โคอะ)ร่วมกับชิ้นส่วนแองกูลาร์พินหรือแกนเอียงองศา(Angular Pin, アンギュラピン, あんぎゅらぴん,
อังงิว-ระปิน) เพื่อแก้ปัญหาส่วน “อันดาคัตโตะ” ที่เป็นรูในชิ้นงาน และรูปที่แสดงให้เห็นภาคตัดขวางอย่างย่อและขยายของลักษณะโครงสร้างและกลไกต่างๆในแม่พิมพ์ สำหรับเลือกใช้กับส่วน “อันดาคัตโตะ(アンダーカット)” ที่แตกต่างกัน เพื่อทำให้สามารถออกแบบ-ผลิตแม่พิมพ์สำหรับขึ้นรูปชิ้นส่วนที่มีความซับซ้อนนั้นๆได้
ขอบคุณครับ
นายอำนาจ แก้วสามัคคี
ตอบความคิดเห็น