จากวารสารแม่พิมพ์ปีที่ 29 ฉบับที่ 3 กรกฎาคม-กันยายน 2560 ตอน “ฟุจิซัง(縁さん, ふちさん)กับโอะคุริซัง(送りさん, おくりさん)หมายถึงคุณฟุจิกับคุณโอะคุริหรือไม่? ในงานปั๊มตัดเฉือน-ขึ้นรูปวัสดุด้วยแม่พิมพ์” ซึ่งมีคำศัพท์กับรูปที่เกี่ยวข้องที่น่าสนใจตามลิงก์ดังต่อไปนี้คือ
https://www.tdia.or.th/wp-content/uploads/journal/No.3-60.pdf ในตอนนี้จะมีคำศัพท์กับรูปที่น่าสนใจคือ วิธีการนำเข้าหลัง-นำจ่ายออกก่อน(Last In, First OutหรือLIFOหรือLast Come, First ServedหรือLCFS, 後入れ先出し, あといれさきだし, อะโตะอิริซะคิดะชิ) ภาษาญี่ปุ่นพื้นฐานที่ทุกคนได้ศึกษานั้นก็จะต้องได้เรียนรู้คำว่า “ซัง(さん)” ที่แปลว่าคุณ เช่น山田さん(ยะมะดะซัง)หมายถึงคุณยะมะดะ และ石原さとみさん(อิชิฮะระ ซะโตะมิซัง)หมายถึงคุณอิชิฮะระ ซะโตะมิ เป็นต้น ในงานปั๊มตัดเฉือน-ขึ้นรูปวัสดุด้วยแม่พิมพ์นั้น คำว่า “ซัง(さん)” กลับไม่ได้แปลว่าคุณเหมือนคำศัพท์ภาษาญี่ปุ่นที่ใช้โดยทั่วไป ดังนั้นคำว่าฟุจิซัง(縁さん, ふちさん)กับโอะคุริซัง(送りさん, おくりさん)นั้นก็ไม่ได้หมายถึงคุณฟุจิกับคุณโอะคุริ การป้อนส่งผิดพลาด(misfeed, ミスフィードหรือミスパンチหรือ送りミス, みすふぃーどหรือみすぱんちหรือおくりみす, มิซุฟีโดะหรือมิซุพันจิหรือโอะคุริมิซุ) ระยะป้อนส่งวัสดุหรือระยะพิต(pitchหรือfeedหรือfeeding pitchหรือfeed lengthหรือprogressionหรือprogressiveหรือadvance, ピッチหรือ送りピッチหรือ送り長さหรือ送り量หรือ順送り, ぴっちหรือおくりぴっちหรือおくりながさหรือおくりりょうหรือじゅんおくり, ปิจจิหรือโอะคุริปิจจิหรือโอะคุรินะงะซะหรือโอะคุริเรียวหรือยุงโอะคุริ) ส่วนเชื่อมต่อหรือเนื้อวัสดุเชื่อมต่อ(BridgeหรือScrap BridgeหรือSpacingหรือWeb, さんหรือブリッジ, サンหรือぶりっじ, ซังหรือบุริจยิ) ส่วนเชื่อมต่อตามทิศทางป้อนส่ง(Feed Bridge, 送りさん, おくりさん, โอะคุริซัง)กับส่วนเชื่อมต่อที่ขอบวัสดุ(Edge BridgeหรือFront ScrapหรือBack Scrap, 縁さんหรือ繫ぎさん, ふちさんหรือつなぎさん, ฟุจิซังหรือทซึนะงิซัง) ส่วนเชื่อมต่อหรือเนื้อวัสดุเชื่อมต่อ(BridgeหรือScrap BridgeหรือSpacingหรือWeb, さんหรือブリッジ, サンหรือぶりっじ, ซังหรือบุริจยิ)ที่เผื่อไว้ตามทิศทางการป้อนวัสดุกับส่วนเชื่อมต่อที่ขอบวัสดุซึ่งป้อนส่งเข้าไปในแม่พิมพ์โปรเกรสซีฟว์ ส่วนนำพาหรือแคริเออร์(carrier, キャリア, きゃりあ, แคะริอะ)
จากวารสารแม่พิมพ์ปีที่ 29 ฉบับที่ 4 ตุลาคม-ธันวาคม 2560 ตอน “ชิโบะริคะนะงะตะ(絞り金型, しぼりかながた)คือแม่พิมพ์อะไรในงานปั๊มตัดเฉือน-ขึ้นรูปโลหะแผ่นด้วยแม่พิมพ์” ซึ่งมีคำศัพท์กับรูปที่เกี่ยวข้องที่น่าสนใจตามลิงก์ดังต่อไปนี้คือ
https://www.tdia.or.th/wp-content/uploads/journal/No.4-60.pdf จากการที่ได้พบว่ามีการแปลคำศัพท์ภาษาญี่ปุ่นคำว่า “絞り金型(ชิโบะริคะนะงะตะ)” มาเป็นภาษาไทยว่า “แม่พิมพ์เดี่ยว” โดยผู้รู้ชาวไทยกับชาวต่างชาติ(ที่รู้ภาษาญี่ปุ่นกับภาษาไทย) ซึ่งผมเข้าใจว่าแปลไม่ถูกต้องนักสำหรับงานแม่พิมพ์ปั๊มตัดเฉือน-ขึ้นรูปโลหะแผ่น และถ้าหากล่ามมือใหม่นำไปแปลแล้วถ่ายทอดให้บุคคลที่ 3 ฟังก็อาจจะทำให้เกิดความเสียหายได้เพราะคำว่า “แม่พิมพ์เดี่ยว” อาจต้องตีความต่อว่าผู้แปลหมายถึงแม่พิมพ์ที่มีขั้นตอนเดียวหรือสถานีงานเดียวอยู่ภายในแม่พิมพ์แล้วสามารถตัดเฉือน-ขึ้นรูปให้เสร็จสิ้นได้ภายในช่วงชักเดียวของเครื่องปั๊ม(ถ้าเป็นกรณีนี้ก็อาจแปลหรือเรียกได้ว่า “แม่พิมพ์ดึงขึ้นรูปแบบแม่พิมพ์เดี่ยว” หรือ “แม่พิมพ์เดี่ยวสำหรับการดึงขึ้นรูป”)หรือเป็นแม่พิมพ์อะไรกันแน่? และหากหมายถึงแม่พิมพ์ที่มีขั้นตอนเดียวหรือสถานีงานเดียวก็ยังสามารถแยกชนิดของแม่พิมพ์ออกไปอีกได้หลายชนิดที่นอกเหนือจากแม่พิมพ์ดึงขึ้นรูปเท่านั้นแล้วก็ยังมีแม่พิมพ์ดึงขึ้นรูปบางโครงสร้างก็จัดอยู่ในแม่พิมพ์เดี่ยวได้ด้วย นอกจากนี้ชิ้นงานดึงขึ้นรูปก็ยังสามารถที่จะขึ้นรูปได้โดยแม่พิมพ์หลายรูปแบบ เช่น ดึงขึ้นรูปโดยแม่พิมพ์เพียงแม่พิมพ์เดียวหรือดึงขึ้นรูปโดยแม่พิมพ์หลายๆแม่พิมพ์ในการดึงขึ้นรูปเรียงลำดับไปตามความก้าวหน้าของชิ้นงานเป้าหมายที่ต้องการต่อเนื่องกันไปหรือดึงขึ้นรูปโดยแม่พิมพ์โปรเกรสซีฟว์ที่มีหลายขั้นตอน(หรือหลายสถานีงาน)เรียงลำดับความก้าวหน้าของชิ้นงานเป้าหมายที่ต้องการต่อเนื่องกันไปภายในแม่พิมพ์เดียวกัน เป็นต้น และในตอนนี้ยังมีคำศัพท์กับรูปที่เกี่ยวข้องคือ แม่พิมพ์ดึงขึ้นรูป(Drawing dieหรือDraw die, 絞り金型, しぼりかながた, ชิโบะริคะนะงะตะ) แบบของชิ้นงานปั๊มตัดเฉือน-ขึ้นรูปโลหะแผ่น(Sheet Metal Stamping Part Drawing)ที่แปลคำศัพท์ว่า “Drawing” ในภาษาอังกฤษมาเป็นภาษาไทยว่า “แบบ” ใดๆที่เขียนขึ้นมาเพื่อใช้ในการสื่อสารระหว่างกัน เช่น แบบของชิ้นงาน(Workpiece Drawing)หรือแบบของแม่พิมพ์ปั๊มตัดเฉือน-ขึ้นรูป(Die Drawing) เป็นต้น(ซึ่งคำว่า “Drawing” ไม่ได้แปลว่าการดึงขึ้นรูปเหมือนกับที่ใช้ในงานแม่พิมพ์ปั๊มตัดเฉือน-ขึ้นรูปโลหะแผ่น) การดึงขึ้นรูปเส้นลวด(Wire Drawing)ซึ่งเป็นกระบวนการดึงขึ้นรูปเส้นลวดผ่านช่องหรือรูที่อยู่ภายในชิ้นส่วนที่เรียกว่าดาย(Drawing dieหรือWire-Drawing die){ข้อสังเกตในภาษาอังกฤษของคำศัพท์ “Drawing die” ที่อธิบายมาแล้วนั้นจะใช้ในความหมายของชิ้นส่วนที่เรียกว่า “ดาย”สำหรับการดึงขึ้นรูปเส้นลวด กับ “แม่พิมพ์ดึงขึ้นรูป”(โลหะแผ่น)} ซีเมนต์คาร์ไบด์หรือคาร์ไบด์ผสม(超硬合金) ดาย(ダイス)ดึงขึ้นรูปเส้นลวด เส้นผ่านศูนย์กลางของแผ่นแบลงก์(ブランク直径) แผ่นแบลงก์หรือแผ่นวัสดุขนาดพร้อมใช้(กลม)(ブランク) กระบวนการที่ 1(การดึงขึ้นรูปครั้งที่ 1)(第一工程) กระบวนการที่ 2(การดึงขึ้นรูปครั้งที่ 2)(第二工程) กระบวนการที่ 3(การดึงขึ้นรูปครั้งที่ 3)(第三工程) รูปร่าง-รูปทรงของชิ้นงาน(ชิ้นงานดึงขึ้นรูป)(製品形状) การคำนวณคลี่ชิ้นงานดึงขึ้นรูปให้เป็นแผ่นคลี่(กลม)(展開計算) 絞り型(しぼりがた, ชิโบะริงะตะ) แผ่นวัสดุขนาดพร้อมใช้หรือแผ่นแบลงก์(blank sheetหรือunit stock) ดายดึงขึ้นรูป(絞りダイ) พันช์ดึงขึ้นรูป(絞りパンチ) ชิ้นงานดึงขึ้นรูปที่ต้องการ(絞り製品) แผ่นกำหนดตำแหน่ง(位置決めプレート) แกนจับยึดแม่พิมพ์(シャンク) แผ่นยึดแม่พิมพ์ชุดบน(パンチホルダ) แผ่นยึดแม่พิมพ์ชุดล่าง(ダイホルダ) แผ่นรองรับพันช์(パンチプレート) พันช์(ดึงขึ้นรูป)(パンチ) ดาย(ดึงขึ้นรูป)(ダイ) แม่พิมพ์ชุดบน(上型) สตริปเปอร์(ตัวจับยึดวัสดุ)(ストリッパ)(しわ押え) แม่พิมพ์ชุดล่าง(下型) การดึงขึ้นรูปทำให้ความโตเปลี่ยนแปลง(大きさの変化) การดึงขึ้นรูปทำให้ความสูงเปลี่ยนแปลง(高さの変化) แบบโครงร่างลำดับขั้นตอนการตัดเฉือน-ขึ้นรูปแถบวัสดุในแม่พิมพ์(strip layoutหรือprogressive stock layoutsหรือprogressive strip, ストリップレイアウト, すとりっぷれいあうと, ซุโตะริป-เรเอาโตะ) และ“ชิโบะริคะนะงะตะ(絞り金型, しぼりかながた)”ไม่ได้แปลว่าแม่พิมพ์เดี่ยวอย่างที่เคยมีการให้ความรู้เอาไว้
จากวารสารแม่พิมพ์ปีที่ 30 ฉบับที่ 1 มกราคม-มีนาคม 2561 ตอน “ชิโบะริพันจิเค(絞りパンチ径, しぼりぱんちけい)คือ “ความโตของปากกาของงานที่ขึ้นรูปแล้ว” หรือไม่?” และมีคำศัพท์กับรูปที่เกี่ยวข้องที่น่าสนใจตามลิงก์ดังต่อไปนี้คือ
https://www.tdia.or.th/wp-content/uploads/journal/No1-61.pdf เนื่องจากพบคำแปลที่แปลกๆหรือไม่ถูกต้องนักเกี่ยวกับคำว่า “ชิโบะริพันจิเค(絞りパンチ径, しぼりぱんちけい)” นี้โดยแปลว่า “ความโตของปากกาของงานที่ขึ้นรูปแล้ว” จึงเป็นที่มาของการเขียนในตอนนี้ และในตอนนี้จะมีคำศัพท์กับรูปที่เกี่ยวข้องคือ แม่พิมพ์ดึงขึ้นรูป(Drawing dieหรือDraw die, 絞り金型, しぼりかながた, ชิโบะริคะนะงะตะ) ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางพันช์ดึงขึ้นรูป(Drawing punch diameter, 絞りパンチ径, しぼりぱんちけい, ชิโบะริพันจิเค) ชิ้นส่วนที่เรียกทับศัพท์ตามภาษาอังกฤษว่า “พันช์(punch)” นั้นเป็นชิ้นส่วนตัวผู้(male part)ของแม่พิมพ์(die)ซึ่งจะแยกแยะให้เห็นความแตกต่างไปจากชิ้นส่วนตัวเมียของแม่พิมพ์ที่เรียกว่า “ดาย(die)”หรือ”ดายตัวเมีย(female die)” และโดยปรกติแล้วพันช์จะเป็นส่วนที่อยู่ทางด้านบนของแม่พิมพ์ปั๊มตัดเฉือน-ขึ้นรูปที่ประกอบขึ้นเป็นแม่พิมพ์ชุดหนึ่งๆ เช่น แม่พิมพ์ดึงขึ้นรูป(แต่ก็มีแม่พิมพ์ปั๊มตัดเฉือน-ขึ้นรูปบางชนิดที่ชิ้นส่วนพันช์อยู่ทางด้านล่างของแม่พิมพ์) แม่พิมพ์แบบกลับด้านหรือแม่พิมพ์แบบคว่ำกลับด้าน(Inverted DieหรือReversed Die) ชุดลูกเบี้ยวเพียร์ซซิงหรือแคมพันช์ตัดเฉือนรู(Piercing Cam Punch) ชุดโครงแม่พิมพ์ปั๊มตัดเฉือน-ขึ้นรูปหรือดายเซ็ต(die sets) พันช์ดึงขึ้นรูป(絞りパンチ) ตัวจับยึดวัสดุ(しわ押さえ) ตัวกระทุ้งดันปลดหรือน็อกเอาต์(ノックアウト) สปริงของน็อกเอาต์(ノックアウト用スプリング) สปริง(スプリング) รังรองรับ-กำหนดตำแหน่ง(ネスト) ดายดึงขึ้นรูป(絞りダイ) แผ่นแบลงก์กลมหรือแผ่นวัสดุขนาดพร้อมใช้กลม เส้นผ่านศูนย์กลางของแผ่นแบลงก์ เส้นผ่านศูนย์กลางพันช์ดึงขึ้นรูปครั้งที่ 1 เส้นผ่านศูนย์กลางพันช์ดึงขึ้นรูปครั้งที่ 2 เส้นผ่านศูนย์กลางพันช์ดึงขึ้นรูปครั้งที่ 3 เส้นผ่านศูนย์กลางพันช์ดึงขึ้นรูปครั้งที่ 4
จากวารสารแม่พิมพ์ปีที่ 30 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2561 ตอน “ชิโบะริริทซึ(絞り率, しぼりりつ)หมายถึงอะไรในการดึงขึ้นรูปโลหะแผ่นด้วยแม่พิมพ์” และมีคำศัพท์กับรูปที่เกี่ยวข้องที่น่าสนใจตามลิงก์ดังต่อไปนี้คือ
https://www.tdia.or.th/wp-content/uploads/journal/No2-61.pdf เนื่องจากได้พบว่ามีการแปลภาษาญี่ปุ่นคำว่า “ชิโบะริริทซึ(絞り率, しぼりりつ)”เอาไว้อย่างไม่ถูกต้องนักโดยมีผู้รู้ได้แปลเป็นภาษาไทยไว้ว่า “อัตราส่วนระหว่างความลึกและความกว้าง”(แต่ถ้าให้ผมเดาว่าเป็นการคำนวณทางคณิตศาสตร์ก็น่าจะเขียนเป็น “อัตราส่วนระหว่างความลึกต่อความกว้าง”มากกว่า) จึงเป็นที่มาของการเขียนบทความในตอนนี้ ซึ่งคำว่า “ชิโบะริริทซึ(絞り率, しぼりりつ)” นี้ควรจะแปลว่าอัตราการดึงขึ้นรูป และในตอนนี้จะมีคำศัพท์กับรูปที่เกี่ยวข้องคือ ชิโบะริคะนะงะตะ(絞り金型, しぼりかながた)หรือแม่พิมพ์ดึงขึ้นรูป ชิโบะริพันจิเค(絞りパンチ径, しぼりぱんちけい)หรือขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางพันช์ดึงขึ้นรูป กลศาสตร์ของไหล(Fluid mechanics) ผมขอแปลภาษาญี่ปุ่นในงานแม่พิมพ์นี้ว่า “อัตราการดึงขึ้นรูป(Drawing Rateหรือm, 絞り率, しぼりりつ, ชิโบะริริทซึ)” ซึ่งเป็นอัตราระหว่าง “ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางหลังการดึงขึ้นรูปต่อขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางก่อนการดึงขึ้นรูป”ของชิ้นงานดึงขึ้นรูปรูปทรงกระบอกกลมหรืออัตราการดึงขึ้นรูป(m) = ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางหลังการดึงขึ้นรูป ÷ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางก่อนการดึงขึ้นรูป อัตราการดึงขึ้นรูปก็จะมีจำนวนที่มีค่าผกผันกับอัตราส่วนการดึงขึ้นรูป(Drawing Ratio) และความสามารถในการดึงขึ้นรูปของวัสดุจะเรียกว่าขอบเขตการเปลี่ยนรูปหรือขีดจำกัดของอัตราส่วนการดึงขึ้นรูป(Deformation LimitหรือLimiting Drawing RatioหรือLDR)ของวัสดุ{อัตราส่วนการดึงขึ้นรูประหว่างขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่โตที่สุดของแผ่นแบลงก์ต่อขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของพันช์(Dblankmax÷Dp)ที่สามารถดึงขึ้นรูปจากแผ่นวัสดุขนาดพร้อมใช้หรือแผ่นแบลงก์กลมให้เปลี่ยนรูปไปเป็นชิ้นงานรูปทรงกระบอกแบบไม่มีหน้าแปลนหรือไร้ขอบภายในครั้งเดียวได้โดยไม่เกิดความเสียหายขึ้น}
สุขสันต์วันคริสต์มาสและสวัสดีปีใหม่ พ.ศ. 2562 ล่วงหน้าด้วยครับ
นายอำนาจ แก้วสามัคคี
ตอบความคิดเห็น